معماران در ساخت ساختمان های جدید باید شاخص های معماری پایدار را که جزو اصول و قواعد قطعی و مهم هستند، در نظر بگیرند. مفهوم معماری پایدار به ساختمان هایی اطلاق می شود که مطابق با نیازهای امروزی ساخته می شوند و طراحی و ساخت آنها به محیط زیست آسیب نمی رساند. شاید آنها بیشتر از بناهای قدیمی پاسخگوی نیازهای زندگی مدرن باشند، اما معماری آنها مطابق با معماری امروزی نیست و ویژگی های معماری پایدار ا دارا نمی باشد. . در این مقاله قصد داریم در مورد اصول و قواعد معماری پایدار و معاصر بیشتر صحبت کنیم.
در مورد شاخص های معماری پایدار بیشتر بدانیم
آنچه در ساخت و ساز پایدار اهمیت دارد این است که معماران سعی می کنند ساختمان ها را به گونه ای بسازند که آسیب کمتری به محیط اطراف وارد کند و مصالح آن کاملاً با محیط سازگار باشد. اکنون با توجه به نیازهای معماری رایج در سراسر جهان، شاخص هایی در معماری پایدار وجود دارد که در ادامه در مورد آنها صحبت خواهیم کرد:
تاثیر پذیری از شرایط فرهنگی و محیطی و اقلیمی
در واقع معمار باید از ویژگی های فرهنگی، جغرافیایی و اقلیمی یک منطقه معماری آگاه باشد و سپس بنایی را بر اساس معماری پایدار بسازد.
معماری سازه‌ها باید کاملاً با شرایط محیطی آنها ساخته شود تا پاسخگوی کامل نیازهای انسان باشد. و نمی‌توان محصولی صنعتی دانست که در تعداد بالا و با ویژگی‌های هماهنگ ساخته می‌شود
در واقع بنا با تأثیرپذیری از شرایط فرهنگی، محیطی و اقلیمی که یکی از شاخص های معماری پایدار است، بنا باید به گونه ای ساخته شود که با محیط پیرامون خود بیگانه نباشد و کاملاً با آن هماهنگ باشد. در طراحی سازه ها حتی باید به دین و اعتقادات افراد نیز توجه داشته باشند.
هماهنگی و سازگاری با طبیعت و محیط زیست درک محیط
سازه باید به گونه‌ای ساخته شود که طبیعت به سبک زندگی ساکنین آسیبی نرساند قبل از شروع به ساخت‌وساز ملک یا سازه حتما باید به طبیعت آن‌جا توجه کرد تا نه تنها هیچ آسیبی به محیط زیست با ساخت بنا وارد نشود. بلکه سبک زندگی آنها را بهبود بخشد. به عنوان مثال مکان خانه نسبت به خورشید باید در مراحل ساخت در نظر گرفته شود تا ساختمان در آینده دارای نور طبیعی باشد.
زمانی که از سازگاری بنا با طبیعت و محیط زیست صحبت می‌کنیم، دو اصطلاح در معماری پایدار به کار می‌رود که در ادامه آنها را توضیح می‌دهیم:
- معماری آرگونیک: در این نوع معماری ، معمار باید سازه را به گونه ای خلق کند که از طبیعت جدا نشده و جزئی از آن محسوب شود معمار باید تمام تلاش خود را بکند تا سازه اش با طبیعت تداخل نداشته باشد و به آن آسیبی وارد نشود. در واقع در این سبک معماری حتی مصالح ساختمانی نیز باید کاملاً مطابق با طبیعت باشد و رنگ و طرح آنها از محیط جدا نباشد. هر چه در این معماری ناسازگاری با طبیعت کمتر ایجاد شود، معمار در کار خود بهتر عمل می کند.
- معماری اکوتک: در این روش معمار سعی می‌کند تا از عوامل زیست‌محیطی با فناوری روز بنایی خلق کند که کاملا مطابق با محیط زیست اطراف است.
صرفه جویی در مصرف انرژي
صرفه‌جویی در مصرف انرژی نیز یکی دیگر از شاخص‌های معماری پایدار است. در دنیای امروز و با ساختمان‌هایی که معماری‌شان به سبک پایدار نیست، انرژی‌های زیادی صرف گرم یا سرد شدن ساختمان‌ها می‌شود که در نهایت این مصرف انرژی روی آلودگی محیط زیست، گرم شدن کره زمین و … تاثیر منفی می‌گذارد. طبق این مولفه در معماری پایدار معمار باید تمام تلاش خود را بکند ساز‌ه‌هایی بسازد که با استفاده از عوامل طبیعی، نیاز به استفاده کمتری از منابع انرژی محدود دارند. مصرف انرژی را کمتر می‌کند.
پاسخ درست به نیاز هاي عملكردي
طراحی سازه از جمله شاخص‌های معماری پایدار است. اگر معمار هر بخش از ساختمان را با توجه به عملکردش به بهترین نحو طراحی کند، ساکنین می‌توانند از بخش‌های مختلف بیشترین استفاده را کرده و انرژی نیز به همین دلیل کمتر مصرف می‌شود. قبل از ساخت بنا، معمار باید به سبک زندگی ساکنین و همچنین فرهنگ‌شان دقت کرده و بخش‌های مختلف از جمله اتاق مهمان، نشیمن، آشپزخانه را با توجه به همین موارد بسازد.
خوانایی و دور از ابهام
تصور کنید در خیابانی قدم می زنید و ساختمانی را می بینید که سبک معماری آن کاملاً متفاوت از بقیه است. این بدان معناست که چنین ساختمانی توسط معمار ساخته شده است که هیچ توجهی به نگاه مردم و سبک معماری ساختمان های محیطی و اصول معماری پایدار نداشته است. در واقع برای اینکه یک ساختمان کاملاً مطابق با اصول معماری پایدار ساخته شود، باید به چشم مردم توجه کرد تا سازه برای آنها عجیب به نظر نرسد. سبک معماری و فرهنگ مردم منطقه نباید با یکدیگر بیگانه باشد و به همین دلیل معمار باید از ترکیب ها، فرم ها و رنگ هایی استفاده کند که برای مردم کاملا آشنا باشد و با آنها احساس نزدیکی کند.
الگوبرداري از معماري بومی اما به صورت امروزي
هم‌اکنون دیگر نمی‌توان خانه یا ساختمانی را به سبک معماری گذشته ساخت و انتظار داشت که بتواند به تمام نیازهای انسان اموری پاسخ دهند. در واقع سبک معماری گذشته منسوخ شده اما نکته قابل توجه اینجاست که می‌توان با استفاده از فناوری‌های جدید این سبک از معماری را به روش امروزی اجرا کرد. در این روش ساکنین و اهالی منطقه که در سازه قرار است زندگی یا کار کنند احساس غریبگی با آن نداشته و جدای از حس نزدیکی می‌توانند تمام نیازهایشان را هم در سازه برطرف نمایند.
مثلا حالا دیگر کسی در بخش شمالی کشورمان خانه‌های خود را با چوب نمی سازد چرا که این روش کاملا منسوخ شده و مشکلاتی در پی دارد اما معماران می‌توانند در ساخت و بنای ساختمان‌های خود از مواد و مصالحی استفاده کنند که شکل و ظاهرشان شبیه به چوب است و از دور طوری وانمود می‌شود که انگار ساختمان از جنس چوب بنا شده است.
دیگر نمی توان خانه یا ساختمانی به سبک معماری گذشته ساخت و انتظار داشت که تمام نیازهای انسان های امروزی را برآورده کند. در واقع سبک معماری گذشته منسوخ شده است، اما نکته قابل توجه این است که می توانم از فناوری های جدید برای اجرای این سبک معماری به روش امروزی استفاده کنم. به این ترتیب ساکنان احساس غریبگی نمی کنند و تمام نیازهای خود را در سازه می بینند.
به عنوان مثال در شمال کشور ما دیگر هیچکس خانه های خود را با چوب نمی سازد زیرا این روش کاملا منسوخ شده و مشکلاتی ایجاد می کند، اما معماران می توانند از مصالحی در ساخت بناهای خود استفاده کنند که شکل و ظاهر آن شبیه به چوب است و از دور به نظر می رسد که ساختمان از چوب ساخته شده است.
